Το πρώτο βήμα για τις επικείμενες αλλαγές στα τέλη κυκλοφορίας, έκανε το υπουργείο Οικονομικών με τη συγκρότηση ειδικής ομάδας εργασίας η οποία και θα εισηγηθεί τις αλλαγές που θα υπάρξουν σε σχέση με το υφιστάμενο καθεστώς.
Κατά συνέπεια τα Τέλη Κυκλοφορίας του 2024 ήταν τα τελευταία με το ισχύον σύστημα. Από το 2025, περίπου 5,5 εκατομμύρια ιδιοκτήτες οχημάτων, θα διαπιστώσουν αλλαγές όχι μόνο στο ύψος των τελών, αλλά και στις ποινές εκπρόθεσμης πληρωμής.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση έργο της ομάδας είναι η αναμόρφωση και επικαιροποίηση του πλαισίου, η διατύπωση απόψεων σχετικά με κανονιστικές και νομοθετικές ρυθμίσεις, η επεξεργασία και μελέτη των νέων τεχνολογικών οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντολογικών εξελίξεων καθώς και των όρων, προϋποθέσεων και κριτηρίων διαμόρφωσης του κόστους των τελών.
Το πρώτο σχέδιο αναμένεται να παρουσιασθεί τον Σεπτέμβριο, ενώ μέχρι τότε η τεχνική ομάδα εργασίας θα μελετήσει και τα συστήματα τελών κυκλοφορίας που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες. Σήμερα τα τέλη έχουν αρκετές… ταχύτητες ανάλογα με τις εκπομπές ρύπων ή τον κυβισμό του οχήματος (για τα παλαιά αυτοκίνητα) ενώ προβλέπεται πλήρης απαλλαγή για ηλεκτρικά οχήματα και υβριδικά που εκπέμπουν χαμηλούς ρύπους. Αρμόδιες πηγές αφήνουν ανοικτό το σενάριο αύξησης των τελών στα παλαιότερα αυτοκίνητα στο πλαίσιο εκκίνησης εφαρμογής αντικινήτρων χρήσης των πολύ παλαιών και ρυπογόνων αυτοκινήτων.
Πως θα διαμορφωθούν τα νέα τέλη κυκλοφορίας
Με τα νέα δεδομένα, τα μόνα αυτοκίνητα νέας τεχνολογίας που θεωρείται σίγουρο ότι θα έχουν μηδενικά τέλη είναι τα ηλεκτρικά. Σήμερα δεν πληρώνουν τέλη τα καινούργια υβριδικά με ταξινόμηση μετά την 1-1-2021, εφόσον εκπέμπουν λιγότερα από 122 gr/Km. Ταυτόχρονα θα εξεταστούν τα δημοσιονομικά περιθώρια για την παροχή κινήτρων μέσω της διαδικασίας της απόσυρσης προκειμένου να σταματήσουν να κυκλοφορούν από τους δρόμους αυτοκίνητα 20 ετών και άνω και να αντικατασταθούν από νέα, σύγχρονης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ένα σημαντικό ερώτημα στο οποίο καλείται να απαντήσει η ειδική ομάδα επεξεργασίας των νέων τελών είναι αν θα υπάρξει μια απλή αναμόρφωση των σημερινών κλιμακίων, με εσωτερικές διαφοροποιήσεις των συντελεστών υπολογισμού ή αν θα γίνει ριζικό λίφτινγκ, λαμβάνοντας υπόψιν τον αυξανόμενο αριθμό ταξινομήσεων ηλεκτρικών οχημάτων, τις δεσμεύσεις που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή “Πράσινη Συμφωνία” και το γεγονός ότι έχουμε τον πιο γερασμένο στόλο αυτοκινήτων της Ευρώπης.
Η ηλικία των αυτοκινήτων
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για την οδική ασφάλεια, ο μέσος όρος ηλικίας των αυτοκινήτων στην Ελλάδα είναι 17 έτη, έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου των 12 ετών.
Σύμφωνα με σχετικό έγγραφο της Ένωσης των Ευρωπαίων Αυτοκινητοβιομηχανιών, η μετάβαση προς τις κλιματικά ουδέτερες οδικές μεταφορές θα απαιτήσει πολλά συνεπή μέτρα πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ για να ενθαρρυνθούν οι οδηγοί και οι φορείς εκμετάλλευσης να επιλέγουν κατά προτίμηση οχήματα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών. Κοινώς θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για “στροφή” σε πιο “καθαρά” αυτοκίνητα ή αντικίνητρα χρήσης ρυπογόνων οχημάτων.
Υπάρχει, βέβαια και η εναλλακτική λύση. Σε αυτό το στάδιο της μετάβασης, τα οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης να αποκτήσουν πρόσβαση σε πιο “καθαρά” καύσιμα. Εδώ προφανώς η εξίσωση γίνεται πολυπαραγοντική και σε εθνικό επίπεδο, αφού η όποια επιβάρυνση στη χρήση των αυτοκινήτων μπορεί να επιμερίζεται- σαν συγκοινωνούντα δοχεία- στα Τέλη και στους Φόρους των καυσίμων.
Τι κάνουν οι άλλες χώρες με τα τέλη κυκλοφορίας
Σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΟΟΣΑ, η διαφοροποίηση των ετήσιων φόρων επί της ιδιοκτησίας ή της χρήσης οχημάτων, με βάση τις ρυπογόνες εκπομπές έχει διαδοθεί ευρέως μεταξύ των χωρών- μελών του Οργανισμού. Περίπου τα δύο τρίτα αυτών των χωρών (22 από τις 38) περιλαμβάνουν τις εκπομπές CO2 στα κριτήρια για την αξιολόγηση αυτών των φόρων και/ή για την εφαρμογή της απαλλαγής για υβριδικά και ηλεκτρικά οχήματα (Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ιαπωνία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Νορβηγία, Πορτογαλία, Σλοβακική Δημοκρατία, Σλοβενία, Σουηδία, Ελβετία και Ηνωμένο Βασίλειο).
Δεκατέσσερις από αυτές τις χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Νορβηγία, Πορτογαλία, Σλοβενία και Σουηδία) εφαρμόζουν τέτοια διαφοροποίηση τόσο για τους φόρους αγοράς/εγγραφής όσο και για τους περιοδικούς φόρους. Η Νορβηγία, κατήργησε, πάντως, την απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας για τα ηλεκτροκίνητα οχήματα από την 1η Μαρτίου 2022.
Τα σενάρια αλλαγής στο πρόστιμο για τα απλήρωτα τέλη
Παράλληλα η ομάδα εργασίας θα εξετάσει και σενάρια αλλαγής στο χρηματικό πρόστιμο για τα απλήρωτα τέλη κυκλοφορίας που ανέρχονται σήμερα στο διπλάσιο της αξίας από την πρώτη κιόλας ημέρα καθυστέρησης.
Πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών είναι να καθιερώσει κλιμακωτές πρόσθετες χρεώσεις σε συνάρτηση με τον χρόνο καθυστέρησης πληρωμής των τελών.
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι τα αυτοκίνητα συνεισφέρουν στους εθνικούς προϋπολογισμούς της Ευρώπης περίπου 390 δισ ευρώ ετησίως. Στην Ελλάδα, μόνο από τα Τέλη Κυκλοφορίας εισπράττονται περί τα 1,2 δισ ευρώ, ενώ αν συνυπολογίσει κανείς Τέλη Ταξινόμησης, ΦΠΑ, φόρους καυσίμων, ο λογαριασμός αγγίζει τα 8 δισ ευρώ, δηλαδή περί τα 1.200 ευρώ ανά όχημα.
