Η πολυαναμενόμενη «Megalopolis» του Φράνσις Φορντ Κόπολα, έκανε την επίσημη πρεμιέρα της χθες (16/5) στο 77ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, με τον 85χρονο Αμερικανό σκηνοθέτη να λαμβάνει ένα δεκάλεπτο standing ovation μέσα στην αίθουσα Lumière. Ο Κόπολα αγκάλιασε κάθε έναν από τους πρωταγωνιστές της ταινίας του – Νάταλι Εμάνουελ, Ανταμ Ντράιβερ, Όμπρεϊ Πλάζα και Τζιανκάρλο Εσποσίτο και πέταξε το καπέλο του στους θεατές που τον χειροκροτούσαν με ενθουσιασμό.
«Η πιο σημαντική και η πιο όμορφη λέξη που έχουμε σε οποιαδήποτε γλώσσα, είναι η ελπίδα! Και σε αυτό αφιερώνω αυτή την ταινία. Στην ελπίδα και στα παιδιά. Να παραδώσουμε έναν όμορφο κόσμο στα παιδιά μας!» ανέφερε παίρνοντας τον λόγο ο σπουδαίος δημιουργός, ο όποιος είχε βρεθεί για τελευταία φορά με ταινία του στο Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα των Καννών πριν από 45 χρόνια — με την «Αποκάλυψη Τώρα», για την οποία κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα για δεύτερη φορά, πέντε χρόνια μετά τη «Συνομιλία».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Τον Αμερικανό σκηνοθέτη συνόδεψαν στην επίσημη πρεμιέρα ο γιος του Ρόμαν, η εγγονή του Ρόμι Μαρς και η αδερφή του Τάλια Σάιρ, μαζί με τους υπόλοιπους συντελεστές της «Megalopolis». «Όπως λέει και ο κεντρικός χαρακτήρας της ταινίας μου, είμαστε όλοι μία οικογένεια» ανέφερε ο Κόπολα, ο οποίος προσπαθούσε να γυρίσει αυτή την ταινία για περισσότερα από σαράντα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων το έργο είχε υποστεί αναρίθμητες διορθώσεις, έχοντας γνωρίσει καθυστερήσεις και αποτυχημένες προσπάθειες. Μάλιστα, ο Αμερικανός σκηνοθέτης χρηματοδότησε ο ίδιος την ταινία, όταν κανείς άλλος δεν ήθελε.
Ένα επικίνδυνο άλμα στο άγνωστο
O Κόπολα έφτιαξε ένα επικό έργο – «ρωμαϊκό έπος» όπως το ονομάζει ο ίδιος – το οποίο θέτει σε αμφισβήτηση τις παραδοσιακές αφηγηματικές φόρμες και κατεβαίνει στις απαρχές του κινηματογράφου για να μας μιλήσει με μια ιδιότυπη πικρή αισιοδοξία για το μέλλον. Η ταινία του ωστόσο δίχασε κοινό και κριτικούς.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Η «Megalopolis» δεν είναι μια εύκολη ταινία και δύσκολα μπορεί να γίνει δημοφιλής ακριβώς διότι απεχθάνεται τη δημαγωγία και της ασκεί σκληρή κριτική. Αρκετοί δημοσιογράφοι αλλά και θεατές εδώ στις Κάννες δεν μπόρεσαν να συνδεθούν με τον πυρετώδη ρυθμό της, ο οποίος ωστόσο μάς εμπνέει ελπίδα για το μέλλον του κινηματογράφου. Στην πραγματικότητα είναι ένα επικίνδυνο άλμα στο άγνωστο. Όπως λέει κι ο κεντρικός χαρακτήρας της ταινίας (τον οποίο ερμηνεύει ο ‘Ανταμ Ντράιβερ), «όταν κάνουμε ένα άλμα προς το άγνωστο αποδεικνύουμε ότι είμαστε ελεύθεροι».
Συνδυάζει την επιστημονική φαντασία με το μπουρλέσκ, την πολιτική σάτιρα με την αλληγορία και καταφεύγει στις φιλοσοφικές σκέψεις του Μάρκου Αυρήλιου και του Σαίξπηρ, της Σαπφούς και κυρίως στην προφητική «Ουτοπία» του Τόμας Μορ. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι χαρακτήρες της ταινίας έχουν αρχαία ρωμαϊκά ονόματα, διότι ο Κόπολα εμπνέεται από τον Κατιλίνα, τη συνομωσία του και την περίοδο της πτώσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με την οποία βρίσκει ομοιότητες με τη σημερινή εποχή. Όπως ακούγεται κάποια στιγμή στην ταινία, «πότε καταρρέει μια αυτοκρατορία; Όχι σε μια φρικτή στιγμή αλλά όταν οι άνθρωποι παύουν να πιστεύουν σ’ αυτή».
Κεντρικό πρόσωπο στη «Megalopolis» είναι ένας αρχιτέκτονας που έχει στόχο την ριζική μεταμόρφωση της πόλης του γκρεμίζοντας το παλιό και αντικαθιστώντας το με το καινούργιο. Ωστόσο αυτή του η προσπάθεια θα συναντήσει έντονες πολιτικές αντιδράσεις.
Ανακούφιση και χαρά
«Δεν βρίσκω άλλες λέξεις που να περιγράφουν αυτό το συναίσθημα. Μετά από τόσα χρόνια που είχα την ιδέα, την έχτιζα, την εγκατέλειπα και μετά ένιωθα τύψεις, χθες με το δεκάλεπτο standing ovation ένιωσα ανακούφιση και χαρά» δήλωσε στη σημερινή συνέντευξη τύπου ο Φράνσις Φορντ Κόπολα σχετικά με το πως ένιωσε στο χειροκρότημα της επίσημης πρεμιέρας του.
Μιλώντας για τη «Megalopolis», είπε πως ουσιαστικά ήθελε να κάνει ένα μοντέρνο ρωμαϊκό έπος για την Αμερική. «Εχουμε πάρα πολλά κοινά. Έχουμε χτίσει την ιεραρχία της δημοκρατίας μας βάσει της Ρώμης. Όταν όμως είχα την ιδέα, τέσσερις δεκαετίες πριν, δεν ήξερα ότι θα ερχόταν ο καιρός να μοιάζει και η παρακμή της Αμερικής, όπως εκείνη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Όσα συμβαίνουν στις μέρες μας προμηνύουν ότι η Αμερική περνάει την περίοδο που περνούσε η Ρώμη πριν την πτώση της».
Όπως δήλωσε «όλος ο ο πλανήτης γέρνει προς τον νεοφασισμό. Και μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να μην είναι τώρα στην εξουσία, αλλά σίγουρα υπάρχει η τάση προς τα δεξιά. Οσοι ζήσαμε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ξέρουμε τι σημαίνει αυτό. Είναι τρομακτικό».
Σκοπός της τέχνης είναι να ρίχνει φως
Αναφερόμενος στη δουλειά του, τόνισε πως θέλει να γυρίζει ταινίες που αναγάγουν την ανθρωπότητα σε κάτι φωτεινό. «Αυτός άλλωστε δεν είναι και ο σκοπός της τέχνης; Να ρίχνει φως. Όλοι λέμε σήμερα ότι κάνουμε τέχνη και η τέχνη είναι fast food. Τρώμε πολλά και χορταστικά μπέργκερς, αλλά δεν παίρνουμε τίποτα το θρεπτικό».
Όσο για το δίλημμα «πλατφόρμες ή σινεμά;», ο ίδιος είπε πως ονειρεύεται ότι, ακόμα και σε 50 χρόνια από τώρα, θα μπαίνει κανείς σε μία τεράστια αίθουσα και θα βλέπει ταινίες σε μεγάλες οθόνες, με 800 καρδιές θεατών να χτυπούν ταυτόχρονα».
«Δεν έχουν σημασία τα χρήματα, μόνο οι φίλοι»
Σε ερώτηση σχετική με το πόσο τον βύθισε οικονομικά το χρέος του «Megalopolis», ο ίδιος είπε ότι δεν τον νοιάζει. «Το 2008 κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, εγώ πήρα δάνεια για να κάνω τους αμπελώνες μου. Σκέφτηκα ότι δεν μ’ ενδιέφερε να είναι απλώς κτήματα με αμπέλια αλλά ήθελα να δημιουργήσω προορισμούς για όλη την οικογένεια. Αυτό πέτυχε κι έγινε μάλιστα ένα μοτίβο που ακολουθούν κι άλλοι. Με τα κέρδη από αυτή την επιχείρηση, έκανα αυτήν την ταινία. Τα έβαλα όλα εκεί και δεν με νοιάζει. Τα παιδιά μου έχουν χτίσει τις δικές τους καριέρες και δεν έχουν ανάγκη την οικογενειακή περιουσία. Και εμένα δεν με ενδιέφεραν ποτέ τα χρήματα. Αλλωστε τα χρήματα δεν έχουν σημασία. Σημασία έχουν οι φίλοι. Σε αυτούς να επενδύετε».
Η «Megalopolis» είναι μία συλλογική υπόθεση
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου, οι ηθοποιοί της ταινίας του τόνισαν πόσο γενναιόδωρος και ανοιχτός σε ιδέες συνεργάτης είναι ο Κόπολα και επεσήμαναν την αίσθηση ελευθερίας που είχαν από τον σκηνοθέτη. Ο ίδιος μάλιστα παρακάλεσε τους δημοσιογράφους να κάνουν ερωτήσεις στους ηθοποιούς και όχι στον ίδιο γιατί «αυτοί είναι οι κεντρικοί ήρωες της ταινίας».
«Πάντα λέμε ότι το σινεμά είναι συλλογική υπόθεση. Εδώ όμως είναι πέρα για πέρα αλήθεια. Δε θα μπορούσα να κάνω αυτή την ταινία χωρίς τους συνεργάτες μου, μπροστά και πίσω από τις κάμερες. Το μεγαλύτερο εργαλείο του κινηματογράφου είναι οι ηθοποιοί και αυτό το κατάλαβα πριν καν σκηνοθετήσω για τον κινηματογράφο, όταν ακόμα δούλευα στο θέατρο. Όταν γυρίζεις μία ταινία σαν αυτή, δεν ξέρεις τι κάνεις. Πρέπει να επιλέξεις τους σωστούς συνοδοιπόρους που θα σε βοηθήσουν και θα κάνετε την ταινία όλοι μαζί».
«Νομίζω ότι θα πεθάνω και δε θα το καταλάβω!»
Όσο για το ποια είναι η σχέση του με τον χρόνο, ο ίδιος δήλωσε: «Έχω ζήσει τόσο πολύ για να ξέρω ότι κοντά στο τέλος πολλοί άνθρωποι μετανιώνουν για όσα δεν έκαναν. Εγώ μπροστά στο θάνατο έχω πολλά να πω. Ότι είδα την κόρη μου τη Σοφία να παίρνει Οσκαρ, έκανα το κρασί μου, έκανα τις ταινίες μου. Νομίζω ότι θα πεθάνω και δε θα το καταλάβω γιατί θα είμαι απασχολημένος! Και σε 20 χρόνια εδώ στις Κάννες θα είμαι!».
